Τι είναι τα Yōkai;Τα Yokai είναι πνεύματα.. είναι υπερφυσικά τέρατα.. είναι φαντάσματα, είναι περίεργες οντότητες και δαίμονες. Ιάπωνες ιστορικοί και λαογράφοι αναφέρονται σε αυτά σαν "υπερφυσικά ή αδικαιολόγητα φαινόμενα". Λέγονται επίσης ayakashi (妖), mononoke (物の怪), ή mamono (魔物). Τα yokai δε θα πρέπει να ταυτίζονται με άλλα πνεύματα που οι Ιάπωνες θεωρούσαν ότι βρίσκονταν στα αντικείμενα και στα φυσικά φαινόμενα και που κατείχαν συναισθήματα και προσωπικότητες. Αυτά ονομάζονται ara-mitama ή nigi-mitama (τα πρώτα έφερναν καταστροφή και τα άλλα καλοτυχία). Άλλα yokai θεωρούνταν πως μπορούν να φέρουν ασθένεια, ατυχήματα και φυσικές καταστροφές και άλλα καλοτυχία. Γενικότερα, πάντως, ο κόσμος τα φοβόταν. Υπάρχουν χιλιάδες yokai, που είτε προέρχονται από τη κλασική ιαπωνική μυθολογία είτε είναι δημιουργίες νεότερων καλλιτεχνών και συγγραφέων. Τα πιο διάσημα yokai είναι ο Tengu, o Oni (τερατόμορφος άνδρας) και ο Kyubi no Kitsune, η αλεπού με τις 9 ουρές. (Σίγουρα σας θυμίζει κάτι;) Όταν κάποιοι άνθρωποι ή ζώα κατακλύζονται από θυμό, γίνονται yokai. Λέγεται πως ο αρχαίος Ιάπωνας αυτοκράτορας Sutoku πέθανε όντας γεμάτο μίσος, γι' αυτό μετατράπηκε σε ένα Tengu και έφερε χάος. Σε ένα άλλο σενάριο, yokai γεννιούνται από την αποτυχημένη διεκπεραίωση τελετών για τον εφησυχασμό των ara-mitama. Αν δεν ηρεμούσαν αυτά τα πνεύματα ή αν έχαναν πιστούς γίνονταν yokai. Τι δηλώνει ο τρόπος γραφής του Yōkai: 妖怪;Πώς ήταν τα Yōkai; Τι δυνάμεις είχαν;Τα Yokai, πολυάριθμα όπως είναι - και από πολλούς διαφορετικούς δημιουργούς -, διαφέρουν πολύ το ένα απ' τ' άλλο ως προς την μορφή τους. Συχνά φέρουν χαρακτηριστικά ζώων (όπως τα φτερά του Tengu), ενώ άλλες φορές μπορεί να μοιάζουν με ανθρώπους. Μία τέτοια περίπτωση είναι εκείνη της Kuchisake-onna, της γυναίκας με το κομμένο στόμα, για την οποία μιλήσαμε σε ένα άρθρο για μύθους και φαντάσματα της Ιαπωνίας (!). Κάποιες φορές, τέλος, παίρνουν τη μορφή αντικειμένων (tsukumogami) ή δεν έχουν καμία συγκεκριμένη όψη. Πολλές φορές έχουν κάποια υπερφυσική δύναμη, με την αλλαγή μορφής να είναι η πιο συνηθισμένη. Τα yokai που μπορούν να αλλάξουν μορφή αποκαλούνται bakemono ή obake. Ο Tsutomu Ema (ο οποίος μελέτησε σχετικά λογοτεχνικά κείμενα και πίνακες), αναφέρει πως τα yokai έχουν δύο μορφές: την «πραγματική» και την «μεταλλαγμένη», με τη τελευταία να ονομάζεται henge. Κατηγορίες βασισμένες στην «πραγματική μορφή» των yokai Άνθρωπος, Ζώο, Φυτό, Άψυχο Αντικείμενο, Φυσικό Φαινόμενο Κατηγορίες ανάλογα με το λόγο μετάλλαξης
Κατηγορίες εξωτερικής εμφάνισης Άνθρωπος, Ζώο, Φυτό, Αντικείμενο, Δομή/ Κτίριο, Φυσικό Αντικείμενο ή Φαινόμενο Άλλες κατηγοριοποιήσεις θέλουν τα yokai να χωρίζονται ανάλογα με την τοποθεσία στην οποία εντοπίζονται ή τα φαινόμενα που συσχετίζονται με την παρουσία τους. Από αυτή την άποψη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζουν με τις αρχαιοελληνικές Νύμφες, οι οποίες κατηγοριοποιούνταν με παρόμοιο τρόπο. Θα μπορούσαμε σε αυτό το σημείο να πούμε ότι τα yokai μοιράζονται με τις Νύμφες στα εξής σημεία: ֍Είναι πνεύματα δεσμευμένα σε συγκεκριμένες τοποθεσίες του φυσικού περιβάλλοντος (άλλες φορές πιο κοντά και άλλες πιο μακριά απ’ τους ανθρώπους) ֍Η συνάντησή τους με τους ανθρώπους μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστες συνέπειες για τους θνητούς, παρόλο που υπάρχουν αρκετοί θνητοί που θεωρούν τις υπερφυσικές αυτές υπάρξεις ευνοϊκές. Τα Yōkai μέσα στα χρόνια...Η ιδέα των yokai αλλάζει εξαιρετικά πολύ ανά τις εποχές και ανά περιοχή. Στα αρχαία χρόνια, τα yokai θεωρούνταν υπεύθυνα για τη πλειονότητα των φαινομένων που θεωρούνταν υπερφυσικά, ενώ τώρα οι ίδιοι χαρακτήρες είναι μέρος μίας υποκουλτούρας της Ιαπωνίας που έλκει τουρισμό και εμπνέει νέους καλλιτέχνες.. Στην εποχή Edo.. (περίπου στα 1677-1788)Οι σχετικές με τα yokai ιστορίες μεταβιβάζονται σε παπύρους και δεν απεικονίζουν, μόνο εξιστορούν γεγονότα σχετικά με yokai. Σε κάποιους βουδιστικούς πίνακες (όπως το "Hell Scroll" στο Nara National Museum, βλ. πάνω φωτογραφία) που ήρθαν από τη περίοδο Heian βλέπουμε κάποια στοιχεία που θυμίζουν τον Oni, αλλά δεν θεωρούνται πραγματικές απεικονίσεις. Αργότερα, πολλοί καλλιτέχνες όπως ο Toriyama Sekien δημιούργησαν yokai εμπνευσμένα απ' τη λαϊκή παράδοση ή απ' τη φαντασία τους (πχ. τα yokai "kameosa" και "amikiri" είναι προϊόντα τέτοιων καλλιτεχνικών πρωτοβουλιών). Ο συγκεκριμένος δημιούργησε περίπου 200 ζωγραφιές! Στα μέσα αυτής της εποχής ήταν που ξεκίνησαν να τυπώνονται βιβλία λόγω της τεχνολογικής προόδου και έγιναν πολλές εκδόσεις με συλλογές από ιστορίες που μιλάνε για οντότητες που κυκλοφορούν ανάμεσα στους ανθρώπους και για τον εξορκισμό αυτών. Τίθενται ερωτήματα για το αν ή όχι πραγματικά υπάρχουν. Βέβαια, στα θρησκευτικά βιβλία που εκδίδονται (πχ. το Jisha Engi) δεν μιλάμε για εξορκισμό ή για ψυχαγωγία, ούτε φαίνεται με κάποιο τρόπο να θεωρούν οι άνθρωποι πως υπερέχουν των πνευμάτων αυτών. Τότε ανθούν και τα kibyoshi (είδος βιβλίου δημοφιλές μέχρι και τις αρχές του 19ου αι.) και τα μαγαζιά kashi-hon (που δάνειζαν βιβλία και περιοδικά) και ο κόσμος αρχίζει μαζικά πλέον να μαθαίνει για τα yokai, χωρίς να βασίζεται στη προφορική μετάδοση των θρύλων τους. Ο Sekien εκδίδει το έργο του σε μορφή βιβλίων και ξεκινάει μία μακρά διαδικασία μετατροπής των χαρακτήρων yokai από μοχθηρά τέρατα σε κάτι όχι τόσο βλαβερό και τρομακτικό, σα να δημιουργεί παρωδίες της κλασικής κουλτούρας. Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκαν και απεικονίσεις των yokai πάνω σε ξύλινες πλάκες και δημιουργούνται παιχνίδια στα οποία πρωταγωνιστούν (όπως το karuta και το sugoroku). Τα yokai έγιναν κάτι πιο κοντινό και γνώριμο στο πληθυσμό της Ιαπωνίας. Εποχή Meiji.. (περίπου στα 1891-1914)Στην εποχή Meiji συνεχίζουν, φυσικά, να εκδίδονται σχετικά βιβλία, ενώ γίνονται και παραστάσεις kabuki με yokai χαρακτήρες! Ιδέες και εκδόσεις προερχόμενες από τη Δύση άρχισαν να αλλάζουν τα δεδομένα. Μύθοι και ιστορίες της Δύσης μεταφέρονται στην Ιαπωνία σε διασκευές, σαν ιστορίες όπου πρωταγωνιστούν yokai. Κάπως έτσι, οι Shinigami έγιναν γνωστοί. Παρόλο που δεν θεωρούνται yokai ή kami, βρέθηκαν μέρος παραστάσεων εκείνης της εποχής όπως είναι η διασκευή του ευρωπαϊκής προέλευσης "Ο νονός Θάνατος" ("Godfather Death"). Εποχή Showa..(περίπου στα 1970)
Απ' το 1975 και μετά (ξεκινώντας με το θρύλο της Kuchisake-onna), τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονται στους αστικούς θρύλους ως "μοντέρνα yokai". Τότε είναι που εκδίδονται και εγκυκλοπαίδειες για τα yokai και λεξικά και παιδικά βιβλία τρόμου. Ο Arifumi Sato είναι ένας δημιουργός μοντέρνων yokai. Κάποιες ιστορίες Yōkai...Όπως προανέφερα, μπορείτε να μελετήσετε κάποιες περιπτώσεις yokai για τις οποίες έχουμε μιλήσει στο παρελθόν: τη Kuchisake-onna και τη Hanako-san εδώ. Κάποιες άλλες ιστορίες είναι εκείνες της Jakotsu Baba, του Yama-oroshi/Yama-arashi και του Abura Sumashi: Jakotsu Baba, η γυναίκα με τα "φίδια για κόκκαλα" (σε πολύ κυριολεκτική μετάφραση του "snake-bone") ή η Jagoba, η γυναίκα με τα 5 φίδια. Η ονομασία και η ιστορία αλλάζει ανάλογα με τη περιοχή και τη διάλεκτο και ο μύθος της πρωτοεμφανίζεται σε έργα του Toriyama Sekien. "Υπάρχει μία γριά γυναίκα στη βόρεια Funkan-koku της Κίνας. Στο δεξί της χέρι κρατά ένα μεγάλο μπλε φίδι και στο αριστερό ένα κόκκινο. Λέγεται πως είναι η σύζυγος του Jakoemon (Emon με πέντε φίδια) και ότι φυλάει τους τάφους της οικογένειάς της." Δεν ξέρουμε αν ο μύθος αυτός προϋπήρχε των έργων του Sekien, ούτε το γιατί η γυναίκα φυλάει τους τάφους αυτούς, ούτε τι συμβολίζουν τα δύο φίδια. Πάντως λέγεται σε μεταγενέστερα έργα πως ο Jako Emon ήταν θνητός και όταν πέθανε αποτυπώθηκε στο τάφο του ένα σχέδιο φιδιού. Για να προστατέψει το τάφο του η γυναίκα του έγινε yokai και έκανε επίθεση σε οποιονδήποτε πλησίαζε κοντά. Πάντως η τοποθέτηση του σκηνικού σε αυτή τη περιοχή της Κίνας δημιουργεί μία ατμόσφαιρα ιδανική, γιατί θεωρούνταν τόπος έντονα συνδεδεμένος με το υπερφυσικό και φημιζόταν για τα μέντιουμ και τους μάντεις του. Yama-oroshi/ Yama-arashi: Πρόκειται για άλλο ένα yokai του Sekien, το οποίο με το όνομά του σημαίνει "τον αέρα που φυσά στα βουνά" και "τρίφτη λαχανικών", αφού θεωρείται μεταμόρφωση αυτού. "Υπάρχει ένα κτήνος που λέγεται gaucho ή yama-oyaji, του οποίου το σώμα είναι καλυμμένο με αγκάθια, και αυτό το yokai του μοιάζει σε εμφάνιση και σε ονομασία." "Το yama-oroshi είναι ένα αγκαθωτό πλάσμα που ζει βαθιά μέσα στα βουνά σε ομάδες και πετάει αγκάθια μήκους ενός ποδιού, σαν βέλη, όταν είναι θυμωμένο." Αυτή η περιγραφή φέρει ομοιότητες με έναν κοινό ακανθόχοιρο, ο οποίος στα Ιαπωνικά λέγεται "yama-arashi". Το Abura Sumashi (the oil presser) κατοικεί στο νομό Kumamoto και είναι ένα σπάνιο είδος yokai. Μοιάζει με ένα σκυφτό ανθρωποειδές με μεγάλο και άσχημο κεφάλι, όμοιο με πέτρα ή πατάτα. Φορά ένα αδιάβροχο παλτό πλεγμένο από άχυρο και μπορεί να εντοπιστεί βαθιά μέσα στα βουνά ή σε μονοπάτια πεζοπορίας στο νότιο μέρος της Ιαπωνίας, εκεί όπου φυτρώνουν άγρια φυτά με φύλλα τσαγιού. Δε ξέρουμε πολλά για τη συμπεριφορά και τις συνήθειές του, διότι έχει εμφανιστεί λίγες μόνο φορές σε κάποιους ταξιδιώτες. Καμιά φορά, αν βρεθεί στα μέρη του μία γιαγιά με το εγγόνι της και γυρίσει και του πει "Ξέρεις, κάποτε έμενε εδώ ένα abura sumashi", το yokai θα απαντήσει με μία μυστήρια φωνή "Ακόμα μένω!" χωρίς να εμφανιστεί. Το ψευδώνυμο "oil presser" (συμπιεστής λαδιού, πάλι σε πολύ κυριολεκτική μετάφραση), δόθηκε σε αυτό το yokai από τη διαδικασία κατά την οποία έπαιρναν το λάδι από καρπούς φυτών τσαγιού στο Kumamoto. Παρόλο που η προέλευσή του είναι μυστήριο, λέγεται πως τα abura sumashi είναι τα φαντάσματα ανθρώπων που έκλεβαν το λάδι και το έσκαγαν μέσα στα δάση και πέθαναν χωρίς να έχουν πληρώσει για τα εγκλήματά τους. Η μετανσάρκωσή τους σε yokai είναι μία τιμωρία απ' τους Θεούς για τις αμαρτίες τους. Το λάδι ήταν δύσκολο να αποκτηθεί και ήταν ακριβό, ήθελε χρόνο και σκληρή δουλειά η εξαγωγή του από τους σπόρους, οπότε η κλοπή του ήταν σοβαρό έγκλημα. Πηγέςjisho , dbpedia , wayback machine (1) , wayback machine (2) , hyakumonogatari kaidankai , yokai.com , wikipedia (1 - yokai) , wikipedia (2 - yokai) , wikipedia (3 - nymphs) εικόνες από σχετικές ιστοσελίδες και google Ευχαριστώ που διαβάσατε!
0 Comments
Leave a Reply. |
Αναμενόμενες Εκδηλώσεις:
Θέλεις να γίνεις blogger;Μάθε περισσότερα στο "ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΕΝΑ"
Κατηγορίες
All
Αρχεία
May 2021
|